Drętwieją Ci palce? Masz problem z utrzymaniem w ręce kubka, trudności z utrzymaniem długopisu i pisaniem? Dokucza ci mrowienie i drętwienie palców, bóle nadgarstka? Mogą to być dolegliwości związane z zespołem cieśni nadgarstka, chorobą coraz częściej spotykaną szczególnie wśród osób dużo piszących na komputerze.
Czym jest zespół cieśni nadgarstka? Jest to choroba należąca do grupy neuropatii. Jej przyczyną jest ucisk tkanek miękkich na włókna nerwu pośrodkowego biegnącego w kanale nadgarstka. Na skutek ucisku dochodzi do zaburzenia ukrwienia nerwu. Wywołuje to obrzęk, ból i mrowienie w nadgarstku i palcach. Choroba ta znacznie utrudnia normalne funkcjonowanie i wykonywanie codziennych czynności.
Zespół cieśni nadgarstka rozpoczyna się bardzo niewinnie. Zaczynają cierpnąć palce (najczęściej są to kciuk, wskazujący i środkowy), ból promieniuje do przedramienia, łokcia i stawu ramiennego. Jednak po rozruszaniu ręki dolegliwości bólowe mijają. Ból ręki coraz częściej budzi w nocy. Jest on niestety często bagatelizowany, myślimy, że pewnie źle spaliśmy. Z czasem ból pojawia się coraz częściej, już nie koniecznie przy przeciążaniu ręki. Ręka staje się coraz mniej sprawna, coraz trudniej jest wykonać najprostsze czynności. Zaburzenia czucia są coraz większe, pojawia się problem z utrzymaniem przedmiotów w ręce. Choroba ma charakter przewlekły i postępujący, objawy nasilają się a zmiany w samym nerwie, z czasem stają się nieodwracalne.
Ucisk na nerw jest najczęściej wywoływany przez nadmierne przeciążenie ręki, np. poprzez pisanie na klawiaturze komputera, szycie, prace fizyczne przeciążające ręce, prace manualne, chodzenie o kulach itp. Przyczyną choroby mogą być również powtarzające się urazy i przeciążenia, jak np: złamanie kości nadgarstka oraz zmiany zwyrodnieniowe, reumatoidalne zapalenie stawów. Wpływ na jej powstanie mają także inne choroby jak np.: cukrzyca, otyłość, zaburzenia hormonalne, alkoholizm. Zespół cieśni nadgarstka może również dotyczyć kobiet w ciąży lub w pierwszych miesiącach po porodzie. Zmiany hormonalne, zatrzymywanie wody w organizmie tworzące też obrzęk w kanale nadgarstka, noszenie dziecka na rękach i trzymanie go przy piersi nieruchomo i w nieodpowiedniej pozycji dla nadgarstków, podnoszenie i odkładanie dziecka sprawiają, że pojawiają się pierwsze dolegliwości związane z chorobą, lub zaostrzają się one.
Zespół cieśni nadgarstka często nie jest diagnozowany od razu. Ze względu na objawy typu mrowienie i drętwienie ręki, które są charakterystyczne przy chorobach kręgosłupa szyjnego, lekarze skupiają się zazwyczaj na leczeniu tego właśnie obszaru.
Warto jak najszybciej udać się do lekarza, gdyż lekkie uszkodzenia nerwu są odwracalne – nerw może się zregenerować w ciągu kilku miesięcy. Lekarz zdiagnozuje chorobę na podstawie wywiadu, badania kończyny górnej oraz dodatkowych badań – USG kanału nadgarstka oraz EMG, czyli badaniu przewodnictwa nerwowego w obrębie nerwu pośrodkowego na poziomie nadgarstka. Określi dokładne miejsce ucisku na nerw oraz stopień jego uszkodzenia.
Leczenie zespołu cieśni nadgarstka rozpoczyna się od metod nieoperacyjnych (leczenie zachowawcze). W okresie ostrym zalecane jest stosowanie leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych oraz witaminy B6, noszenie opaski elastycznej lub ortezy na nadgarstku, wstrzykiwanie kortykosteroidów w okolicę troczka zginaczy, zimne okłady zmniejszające obrzęk, unikanie ruchów prowadzących do nasilenia objawów (ruchów zginających i prostujących nadgarstek), odpoczynek. Zalecana jest również fizykoterapia – zabiegi przeciwbólowe, przeciwzapalne, przyspieszające gojenie i regenerację, np.: jonoforeza, krioterapia, laseroterapia, fala uderzeniowa. W celu odciążenia tkanek stosuje się kinesiology taping, odpowiednio oklejając nadgarstek. Stosuje się również neuromobilizację, czyli terapię manualną uruchamiającą trakt nerwu pośrodkowego co poprawia funkcje podrażnionych tkanek nerwowych. W związku z tym terapia manualna w zespole cieśni nadgarstka nie powinna skupiać się tylko na strukturach okolicy nadgarstka, lecz dotyczyć przebiegu całego nerwu pośrodkowego.
Jeśli leczenie zapobiegawcze nie przynosi efektów, konieczna jest interwencja chirurgiczna. Polega ona na odbarczeniu nerwu pośrodkowego w kanale nadgarstka – przecięciu troczka mięśni zginaczy, odbarczeniu nerwu i usunięciu ewentualnych zmian czy zrostów). Po operacji rękę unieruchamia się w ortezie. Bezpośrednio po operacji zazwyczaj znikają objawy bólowe, natomiast ustępowanie objawów neurologicznych jest procesem powolnym i trwa czasem nawet parę miesięcy. Wyniki zabiegu zależą od stopnia zaawansowania choroby i uszkodzenia nerwu.
Po operacji należy oszczędzać operowaną rękę. Ważne jest również postępowanie profilaktyczne, które pozwoli uniknąć kolejnych przeciążeń i nawrotu dolegliwości.
Jak zapobiegać zespołowi cieśni nadgarstka? Warto wprowadzić kilka zasad w codzienne życie. Przede wszystkim dbaj o odpowiednią dietę, bogatą w witaminę B6. Wpływa ona na prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego. Utrzymuj ergonomiczną pozycję ciała podczas pracy i codziennych czynności. Pracując przy komputerze, używaj ergonomicznej myszki i wyprofilowanych podkładek pod nadgarstek. Siedząc, miej prosty, podparty kręgosłup. Regularnie rób kilkuminutowe przerwy na rozluźnienie i odpoczynek ręki oraz ćwiczenia nadgarstków. Pamiętaj również o odpoczynku i odpowiedniej pozycji do spania – z rękoma wzdłuż tułowia i wyprostowanymi nadgarstkami.
Fot.: ortopeda-kalisz.eu