Ucisk na nerw może być spowodowany uwypukleniem się jądra miażdżystego z pierścienia włóknistego, otaczającego krążek międzykręgowy. Uwypuklając się, uciska na nerw, powodując ból. Podrażnienie nerwu kulszowego może być np. wynikiem zwiększonego napięcia mięśnia gruszkowatego, pod którym przebiega nerw. Dlatego rwa nie jest chorobą, lecz zespołem objawów sygnalizujących, że na przebiegu nerwu kulszowego doszło do niepokojących zmian.
Nerw kulszowy jest połączeniem korzeni nerwowych L4 – L5 oraz S1 – S3. Biegną one wspólnie z obu stron przez otwory kulszowe wzdłuż tylnej części ud aż do stóp, rozgałęziając się na nerw piszczelowy i strzałkowy wspólny. Jest to największy i najdłuższy nerw ludzkiego ciała. W związku z tym duży jest też obszar odczuwania dolegliwości bólowych. Do ucisku na nerw może dojść na każdym poziomie, najczęściej jednak ucisk następuje na wysokości korzeni nerwowych.
W fazie ostrej występuje nagły ból. Ataki są bardzo silne, w czasie ich trwania dochodzi do skurczu mięśni tułowia wykrzywiających ciało. Jest to typowa pozycja „uciekania” od bólu. Po ustąpieniu silnych ataków rozpoczyna się faza przewlekła. Zbagatelizowanie jej może powodować ograniczenia ruchowe, przykurcze mięśniowe czy zaburzenia postawy. W zaawansowanych stadiach bólowych może dojść do zmniejszenia odruchów, niedowładów, zaburzeń czucia. Należy wtedy jak najszybciej udać się do lekarza, aby sprawdzić, czy nie doszło do dużego i trwałego uszkodzenia struktur nerwowych.
Rwę kulszową mogą powodować: dyskopatia, zwyrodnienie kręgosłupa, kręgozmyk, zwężenie kanału rdzenia kręgowego na wysokości odcinka lędźwiowego, stany zapalne w obrębie korzeni nerwu kulszowego, ciąża (ucisk na nerw powoduje powiększająca się macica), zmiany nowotworowe.
Aby leczenie rwy kulszowej było skuteczne, należy zdiagnozować przyczynę, która prowokuje objawy. Dlatego warto udać się do fizjoterapeuty, który wykona pełną diagnostykę i zadba o złagodzenie bólu terapią manualną i terapią tkanek miękkich. W fazie ostrej leczenie polega głównie na odpoczynku w pozycjach przeciwbólowych oraz przyjmowaniu leków przeciwzapalnych i przeciwbólowych w postaci tabletek, maści czy żeli. Polecane są również pozycje przeciwbólowe:
– „pozycja krzesełkowa” – leżenie na plecach na twardym podłożu, z nogami zgiętymi w stawach biodrowych i kolanowych do 90 stopni, opartymi np. na krześle,
– „pozycja embrionalna” – leżenie na boku z nogami przyciągniętymi do brzucha,
– leżenie na plecach ze zgiętymi nogami w stawach kolanowych – z kocem lub poduszką umieszczoną pod kolanami.
Warto często zmieniać pozycję (co ok. 30 minut) oraz rozluźniać ciało, gdy ból mija. Jeśli możliwe są bezbolesne ruchy, warto wykonywać ruchy w kierunkach niebolesnych. Taki powtarzający się ruch pomaga w nawadnianiu krążka międzykręgowego i usuwaniu nagromadzonych substancji zapalnych.
W fazie przewlekłej bardzo ważny jest ruch oraz indywidualna terapia prowadzona przez fizjoterapeutę. Ma to na celu rozluźnienie tkanek, poprawę elastyczności przykurczonych struktur, poprawę ruchomości kręgosłupa, wzmocnienie osłabionych mięśni i rozciąganie tych przykurczonych.
Jak zapobiec pojawieniu się rwy kulszowej? Pamiętaj o profilaktyce! Przyjmuj prawidłową postawę zarówno w pozycji stojącej, jak i leżącej czy siedzącej. Równomiernie obciążaj ciało, utrzymuj proste plecy, nie zakładaj nogi na nogę Pamiętaj, aby nie podnosić ciężarów na prostych nogach i zgiętym tułowiu. Unikaj gwałtownych, skrętnych ruchów tułowia. Wykorzystuj przerwy w pracy na wykonywanie ćwiczeń rozciągających i pobudzających, szczególnie jeśli spędzasz dużo czasu w pozycji siedzącej. Regularna aktywność fizyczna i dbanie o swoje ciało również pomoże Ci uchronić się przed rwą kulszową.
fot.:neurologia.mp.pl
